Alles over Relais: Werking, Soorten en Toepassingen
Wat is een relais?
Een relais is in feite een schakelaar, die je van op afstand kan bedienen.
Deze wordt automatisch geactiveerd door een elektrisch signaal en het kan op die manier een stroomkring openen of sluiten zonder dat er direct contact nodig is. Het wordt gebruikt om elektrische circuits te openen of te sluiten, vaak met behulp van een kleine elektrische stroom om een veel grotere stroom te controleren. Hij wordt hiervoor vaak gebruikt in situaties waar het direct schakelen van hoge stromen of spanningen moeilijk of gevaarlijk is.
Hoe werkt een relais?
De meeste relais maken gebruik van een elektromagneet. Een eenvoudig relais bestaat uit vier belangrijke onderdelen:
- Elektromagnetische spoel: Dit is een draad gewikkeld om een kern die een magnetisch veld genereert wanneer er stroom doorheen gaat.
- Verende contacten: Deze metalen strips zorgen ervoor dat de stroomkring wordt geopend of gesloten.
- Schakelcontact (normaal open of normaal gesloten): Dit bepaalt of het circuit open of gesloten is wanneer er geen stroom door de spoel gaat.
- Behuizing: Een beschermend omhulsel dat alle onderdelen bevat.
De werking van een eenvoudig relais is op zich heel eenvoudig en bestaat uit 4 stappen:
- Rusttoestand: In de normale rusttoestand is het schakelcontact in de "normaal open" (NO) of "normaal gesloten" (NC) stand. Bij "normaal open" is de stroomkring onderbroken (er stroomt geen stroom). Bij "normaal gesloten" is de stroomkring juist gesloten, en kan er wel stroom doorheen.
- Activering: Wanneer er een klein elektrisch signaal wordt toegepast op de spoel, genereert deze een magnetisch veld. Dit magnetische veld trekt een metalen arm aan die verbonden is met de schakelcontacten.
- Schakeling: De beweging van deze arm veroorzaakt dat het contact wisselt van positie. Als het een normaal open (NO) relais is, sluit het contact en kan de stroom door de kring gaan. Bij een normaal gesloten (NC) relais gebeurt het tegenovergestelde; de stroomkring wordt onderbroken.
- Deactivering: Wanneer het elektrische signaal wordt verwijderd, verdwijnt het magnetische veld, en zorgt een veermechanisme ervoor dat de contacten terugkeren naar hun oorspronkelijke positie.
Soorten Relais
Er zijn verschillende soorten relais, elk ontworpen voor specifieke toepassingen. Hieronder bespreken we enkele van de meest populaire relais die wij in onze winkel aanbieden.
1. Printrelais
Printrelais zijn kleine relais die speciaal zijn ontworpen om op printplaten (PCB's) te worden gemonteerd. Ze worden veel gebruikt in consumentenelektronica, industriële besturingssystemen en huishoudelijke apparaten. Het voordeel is dat deze zeer compact zijn en relatief goedkoop. Ze worden vooral gebruikt in laagspannings- en laagvermogenstoepassingen.
Deze kunnen rechtstreeks op een print gesoldeerd worden, maar er bestaan ook DIN-RAIL of printvoetjes waar de relais ingeklikt kunnen worden.
2. Industriële Relais
Industriële relais worden gebruikt in meer industriële omgevingen waar hogere spanningen en stromen moeten worden geschakeld, zoals bij fabrieksautomatisering, motorbesturingen of in HVAC-systemen. Ze zijn robuuster en vaak ontworpen om in moeilijke omstandigheden te werken, zoals hoge temperaturen, stof en trillingen.
3. Reedrelais
Een reedrelais gebruikt een magnetisch veld om een metalen contact in een afgesloten glazen buisje te sluiten. Het is een zeer gevoelige en snelle vorm van relais, vaak gebruikt in toepassingen waar precisie en betrouwbaarheid essentieel zijn. Ze worden vaak gebruikt in beveiligingssystemen of in medische instrumenten.
4. Solid State Relais
Solid State Relais werken iets anders dan de traditionele relais: ze gebruiken geen bewegende delen maar werken met halfgeleiders om de stroom in te schakelen. Dit maakt ze zeer betrouwbaar en duurzaam, omdat er geen slijtage optreedt door mechanische onderdelen. Ze worden vaak gebruikt in industriële automatisering of in verwarmingselementen.
5. Autorelais
Zoals de naam het zegt, zijn deze relais speciaal ontworpen voor gebruik in voertuigen. Ze kunnen gebruikt worden om verschillende stroomcircuits te schakelen, zoals de verlichting, ruitenwissers of startmotor. Ze zijn beschikbaar in 12V of 24V.
6. Tijdrelais
Een tijdrelais schakelt een circuit na een vooraf ingestelde tijd in of uit. Dit type relais wordt gebruikt voor toepassingen waarbij een vertraging nodig is, zoals in automatische poorten of industriële processen.
Welke relais heb je nodig?
Bij het kiezen van het juiste relais voor uw toepassing, zijn er een aantal factoren waarmee u rekening moet houden:
- Spannings- en stroomcapaciteit: Zorg ervoor dat het relais de juiste spanning en stroomsterkte kan schakelen voor uw toepassing. Wij hebben relais in ons assortiment met een spanning van 5V, 12V, 24V en 230V
- Schakeltype: Afhankelijk van of u wisselstroom (AC) of gelijkstroom (DC) schakelt, heeft u mogelijk een specifiek type relais nodig.
- Omgevingsomstandigheden: Denk aan factoren zoals temperatuur, vochtigheid en trillingen. Industriële relais zijn bijvoorbeeld ontworpen voor zwaardere omstandigheden dan printrelais.
- Montageopties: Printrelais zijn ideaal voor montage op een printplaat, terwijl industriële relais vaak op een DIN-rail worden gemonteerd.
- Snelheid en precisie: Voor toepassingen die zeer snelle of nauwkeurige schakelingen vereisen, zoals in telecomapparatuur, kunnen reedrelais of solid state relais een betere keuze zijn.
Wij bieden relais aan van de merken Finder, Omron, Schrack en Velleman.
Kom langs in onze winkel of bekijk ons assortiment online voor meer informatie en deskundig advies!
Ben je op zoek naar een specifiek type relais, maar kan je dit niet vinden in ons assortiment, kan je steeds een offerte aanvragen via Nele (nele@gotron.be).
Vragen of Opmerkingen?
Aarzel niet ons te contacteren!
Via mail: info@gotron.be, telefonisch via 053 78 30 83 of neem contact op met onze winkels!
Gotron Aalst: Leo de Bethunelaan 101, 9300 Aalst - aalst@gotron.be - 053 78 30 83
Gotron Gent: Lange Violettestraat 8, 9000 Gent - gent@gotron.be - 09 225 42 02
Gotron Hasselt: Kuringersteenweg 297, 3500 Hasselt - hasselt@gotron.be - 011 27 28 00